Gauw de navelstreng doorknippen na de geboorte. Dat is nog steeds bij veel zorgverleners de reflex als de baby eenmaal op de buik van de moeder ligt. Zonde. Uit onderzoek blijkt dat het beter is om hier langer mee te wachten.
De baby is amper geboren of daar verschijnt de schaar om de navelstreng te knippen. Op veel plaatsen gebeurt dat al 15 tot 30 seconden na de bevalling. Soms zelfs al voor de volledige geboorte van de baby! Het kan ook anders. Sterker nog, het is zelfs beter om te wachten.
Niet voor niets adviseert de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om de navelstreng pas na 60 seconden door te knippen, of wanneer de navelstreng gestopt is met kloppen. Je kunt dit duidelijk zien: de kleur van de navelstreng verandert van blauw naar wit. Volgens de WHO zijn die 60 seconden wachten na de geboorte een minimum. Op dat moment heeft de baby ongeveer 50 procent van de voordelen behaald.
Als vroedvrouwen noemen we het knippen van de navelstreng ‘afnavelen’. Wat er precies gebeurt als je daar even mee wacht? Door het laten uitkloppen van de navelstreng laat je de fysiologische transfusie toe van het bloed van de placenta naar de baby. Oftewel: het bloed van de placenta komt in het lichaam van de baby terecht. Wanneer de navelstreng snel geknipt wordt blijft er tot 30 procent van het bloed van je baby achter in de placenta of moederkoek.
Eigenlijk staat er geen tijd op wanneer de navelstreng moet afgeklemd en doorgeknipt worden. Je kan wachten tot die helemaal wit ziet en tot je helemaal geen hartslag meer voelt in de navelstreng. Dan heeft het kind de kans gekregen om al het bloed te krijgen wat hij nodig heeft. Jullie worden ook niet gestoord door gedoe met de klemmen en schaar en je kan ten volle genieten van het ongestoorde huidcontact. Je kan er ook voor kiezen om te wachten tot na de moederkoek geboren is en sommige moeders kiezen ervoor om de navelstreng niet door te knippen, maar te wachten tot die er vanzelf na een dag of 2-3 afvalt.
Welke voordelen heeft het voor je baby om dat bloed wel te krijgen?
De navelstreng laten uitkloppen betekent:
- meer rode bloedcellen en dus een beter transport van zuurstof in het lichaam. Dat betekent ook een makkelijkere overgang van de baarmoeder naar het ‘buitenleven’, waar de baby zelfstandig moet ademen
- meer ijzer, waardoor de kans op ijzertekort (anemie) in de eerste zes maanden na de geboorte lager is. Vanaf 6 maanden krijgt je baby ijzer binnen via vaste voeding. IJzer speelt een belangrijke rol bij de hersenontwikkeling en de ontwikkeling van het zenuwstelsel
- meer stamcellen (belangrijk voor de groei en het herstel bij ziekte)
Je kan dit ook omkeren
De navelstreng snel afklemmen en doorknippen betekent:
- minder rode bloedcellen en dus minder transport van zuurstof in het lichaam. Dat betekent ook een moeilijkere overgang van de baarmoeder naar het ‘buitenleven’, waar de baby zelfstandig moet ademen
- minder ijzer, waardoor de kans op ijzertekort (anemie) in de eerste zes maanden na de geboorte groter is. Vanaf 6 maanden krijgt je baby ijzer binnen via vaste voeding. IJzer speelt een belangrijke rol bij de hersenontwikkeling en de ontwikkeling van het zenuwstelsel
- minder stamcellen (belangrijk voor de groei en het herstel bij ziekte)
Goed om te weten: het wachten met afnavelen heeft géén invloed op de geboorte van de placenta, eventuele postpartum bloedingen of de bloedreserve van de mama.
Voordelen voor premature baby’s
‘Laat’ afnavelen – je zou ook kunnen zeggen: optimaal – is niet enkel een optie voor vrouwen die vaginaal zijn bevallen van voldragen kindjes. Ook als je bevalt via een keizersnede of van een premature baby is het vaak mogelijk en de moeite waard om de navelstreng niet meteen door te knippen.
Een te vroeg geboren baby kan juist extra voordeel halen uit het bloed dat nog in de navelstreng zit. Uit onderzoek (ACOG) blijkt dat premature baby’s bij wie de navelstreng na de geboorte de kans kreeg om uit te kloppen, minder risico lopen op een ernstige infectie (sepsis), een bloeding in de hersenen (intraventiculaire hemorragie) en op een ernstige darmaandoening ( necrotiserende entercolitis). Ook hebben deze baby’s 39 procent minder nood aan een bloedtransfusie na de bevalling als ze dat extra bloed ontvingen via de navelstreng. Dus ook bij premature baby’s is het advies om zeker 30 tot 60 seconden laten uitkloppen.
Kijktip!
Reanimatie van de baby met intacte navelstreng
Recent wordt meer en meer aangetoond dat een baby die het moeilijk heeft na de geboorte gemakkelijker kan geholpen worden wanneer de navelstreng niet wordt afgeklemd. Hier kan je meer lezen (Engelstalig)
Bronnen
Delayed Cord Clamping. (2017, juillet 27). American Pregnancy Association.
Delayed Umbilical Cord Clamping After Birth. (s. d.).
Mercer, J. S., Erickson-Owens, D. A., Collins, J., Barcelos, M. O., Parker, A. B., & Padbury, J. F. (2017). Effects of delayed cord clamping on residual placental blood volume, hemoglobin and bilirubin levels in term infants : A randomized controlled trial. Journal of Perinatology, 37(3), 260-264.
https://waitforwhite.com/?fbclid=IwAR3oVKT7gj9An1CtKtCtsP9rN0Zb-2tjt2wp2jkuvuFYA5Owx8-k8qR3KNw